Diyaliz Nedir?
Diyaliz, böbrekleri yeterince çalışmayan kişiler için uygulanan bir tedavi yöntemidir. Böbrekleri çalışmayan kişiler, kanlarında biriken atıkları, fazla su ve mineralleri vücuttan dışarı atamazlar. Diyaliz, bu hastalar için böbreğin yerine bu fonksiyonu yerine getiren yapay bir sistemdir. Türkiye nüfusunun yaklaşık %15,7’sinin kronik böbrek hastalığına sahiptir. Ülkemizde yaklaşık 9 milyon kişi kronik böbrek hastasıdır. Bu da her 6-7 erişkinden birinin kronik böbrek rahatsızlığının olduğu anlamına gelir.
Diyaliz Çeşitleri
Diyaliz tedavisinin kronik böbrek hastaları için hemodiyaliz ve periton diyalizi olmak üzere iki temel diyaliz yöntemi vardır.
Hemodiyaliz
En sık yapılan diyaliz yöntemi hemodiyalizdir. Atıkları ve fazla suyu vücuttan uzaklaştırmak için “hemodiyalizör” denen yapay cihaz kullanılır. Kan vücuttan hemodiyalizöre girer, hemodiyalizör kanı filtreledikten sonra vücuda geri verilir.
Periton Diyalizi
Periton diyalizi yapılabilmesi için diyaliz hastasının karnına cerrahi olarak periton diyalizi kateteri yerleştirilir. Hemodiyalizden en büyük farkı, kanı filtrelemek için kullanılan membranın yapay bir cihaz değil kendi karın zarı (periton) olmasıdır.
Kimler Diyaliz Tedavisi Görmelidir?
Böbrek yetmezliği genel olarak iki alt başlık altında sınıflandırılır: akut ve kronik böbrek yetmezliği. Birden gelişen böbrek yetmezlikleri akut olarak adlandırılırken, uzun dönemde böbreğin yavaş yavaş zarar görerek yetmezliğe gitmesi kronik olarak adlandırılır. Diyaliz kararı verilirken böbrek fonksiyonları ile beraber hastanın semptomları göz önüne alınır.
Kronik böbrek hastalığı beş evrede incelenir. Beşinci evre, son evre böbrek yetmezliği (ESRD) olarak isimlendirilir. Kronik böbrek hastalığı olan veya son evre böbrek rahatsızlığı (ESRD) olan kişiler diyalize ihtiyaç duyar.
Nefroloji Hekimi
Doç. Dr. İlter BOZACI