Penisilin’in keşfi ile başlayan enfeksiyon hastalıklarında antibiyotik kullanımı insanlık tarihi için bir dönüm noktası olmuştur; fakat ilerleyen dönemde antibiyotik direnci gelişmesi ve akılcı olmayan antibiyotik kullanımı nedeni ile insanlık sağlık açısından başka bir dönüm noktasına ilerlemektedir.
Çevrelerindeki gelişmelere hızlıca uyum sağlayan bakteriler antibiyotiklere karşı direnç geliştirebilen mikroorganizmalardır. Antibiyotiklerin bilinçsiz, gereksiz ya da yetersiz kullanılması bu direncin gelişmesinde oldukça etkilidir.
Dirençli bakteriler özellikle yoğun bakım ortamında ve bağışıklık sistemi zayıflamış hastalarda komplikasyonların gelişmesine, yatış sürelerinin uzamasına, hastalığa yakalanma ve ölüm oranlarının yükselmesine neden olmaktadır. İlerleyen dönemlerde ise şu anda basitçe tedavi edilebilen enfeksiyonların antibiyotiklere gelişen direnç nedeni ile tedavisinin zorlaşacağı sağlık otoritelerini endişelendiren bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Tüm bu sorunlara dikkat çekmek için “Dünya Sağlık Örgütü” 18 Kasım’ı “Antibiyotik Farkındalık Günü” olarak ilan etmiştir. Enfeksiyonların kanıta dayalı tanı yöntemiyle teşhis edilmesi ve akılcı antibiyotik kullanımı ile tedavi edilmesi bu sorunun çözümünde anahtar görevi görmektedir. Bu noktada sağlık profesyonellerinin özverisinin yanında sağlık hizmeti alan hastalarımızın da dikkat etmesi gereken hususlar mevcuttur. Hastalarımızın dikkat etmesi gereken başlıca hususlar ise;
-Hekimin reçete ettiği antibiyotiği eczacının danışmanlığında kullanmak,
-İlacı doğru yoldan, doğru dozda, doğru zaman aralıklarında ve belirtilen süre boyunca kullanmak,
-Kendisini iyi hissetse bile tedaviyi hekimin belirttiği süreden önce sonlandırmamak,
-Grip ya da nezle gibi virüslere bağlı solunum yolu enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisinin yeri olmadığının bilincinde olmak,
-Bir başka tanıdığına iyi geldiği gerekçesi ile kendine reçete edilmemiş antibiyotiği kullanmamak,
-Daha önceki bir hastalıkta kullandığı antibiyotiği, benzer hastalığa tekrar yakalansa bile hekime danışmadan kullanmamak,
-İlaçların hastane ve eczane ortamından çıktıktan sonra uygun olmayan saklama koşullarında etkinliğinin azalabildiğini, hatta zararlı etkilerinin ortaya çıkabileceğini unutmamak ve belirtilen saklama koşullarında ilaçları muhafaza etmektir.
Unutmayın; antibiyotikler ağrı kesmez, ateş düşürmez, burun akıntısı ve öksürüğü hafifletmez. Daha sağlıklı bir gelecek için antibiyotikleri bilinçli kullanalım ve çevremizi de bu konuda bilinçlendirelim.